Μουσείο, Ιστορικό και Λαογραφικό Καλαμάτας

Το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Καλαμάτας ιδρύθηκε από τον τοπικό Σύλλογο προς Διάδοσιν των Γραμμάτων, με σκοπό τη συγκέντρωση αρχειακού υλικού και αντικειμένων σχετικά με την ελληνική επανάσταση του 1821, η οποία ουσιαστικά ξεκίνησε στην Καλαμάτα στις 23 Μαρτίου, και τη διάσωση και προβολή αντικειμένων του νεότερου πολιτισμού της ευρύτερης περιοχής της Μεσσηνίας. Η συλλογή του μουσείου στεγαζόταν μέχρι τους σεισμούς του 19ου αι. στο αρχοντικό Κυριακού, ένα διατηρητέο κτίριο των αρχών του 19ου αι., κληροδότημα της οικογένειας Κυριακού προς το δήμο Καλαμάτας. Μετά τις πολύχρονες εργασίες αποκατάστασης των ζημιών από το Υπουργείο Πολιτισμού η συλλογή πρόκειται να επανεκτεθεί σύντομα στο ίδιο κτίριο, σε ένα διαμορφωμένο χώρο που επιτρέπει σύγχρονους μουσειογραφικούς τρόπους παρουσίασης των εκθεμάτων. Στο ισόγειο, μετά τις πληροφορίες για τον τόπο, το σύλλογο που ίδρυσε το μουσείο και την οικογένεια Κυριακού, σε ένα μεγάλο ενιαίο χώρο θα εκτεθούν, κατά μικρές θεματικές ενότητες, αντικείμενα που βοηθούν στην ανασύνθεση της εικόνας του προβιομηχανικού τρόπου ζωής στην περιοχή της Μεσσηνίας. Αυτές οι θεματικές ενότητες θα αφορούν την αγροτική και ποιμενική ζωή, την ελαιουργία, τη σαπωνοποιία και αμπελουργία, την ξυλογλυπτική, την υφαντική, την πιλοποιία, τη μεταλλοτεχνία και την κεραμοποιία. Παράλληλα, μία άλλη σειρά εκθεμάτων θα προέρχεται από την καθημερινή ζωή των κατοίκων. Στον επόμενο όροφο του αρχοντικού η έκθεση θα ξεκινά με μία ενότητα αφιερωμένη στην τυπογραφία και στη βιβλιοδεσία, προς υπενθύμιση του γεγονότος ότι στην Καλαμάτα λειτούργησε το πρώτο τυπογραφείο της απελευθερωμένης Ελλάδας, στο οποίο τυπώθηκε η Προκήρυξη των Επαναστατημένων Ελλήνων προς τις Ευρωπαϊκές Αυλές. Εδώ θα εκτεθεί και το αρχειακό υλικό, καθώς και τα προσωπικά αντικείμενα, όπως τα όπλα και οι ενδυμασίες, των επώνυμων και ανώνυμων αγωνιστών της Επανάστασης από την περιοχή της Καλαμάτας. Ένα άλλο μικρότερο δωμάτιο προβλέπεται να διαμορφωθεί σε γωνιά αστικού σπιτιού των αρχών του 20ού αι., όπου σε ειδική προθήκη θα παρουσιάζονται οι παραδοσιακές φορεσιές και τα ενδύματα ευρωπαϊκής προέλευσης που φορέθηκαν στην κοσμοπολίτικη Καλαμάτα. Ο τελευταίος χώρος του πρώτου ορόφου θα είναι αφιερωμένος στην εκκλησιαστική μεταβυζαντινή τέχνη, έτσι όπως αυτή εξελίχθηκε στην περιοχή μέσα από την τέχνη των φορητών εικόνων και τη δημιουργία χρυσοκέντητων εκκλησιαστικών και λειτουργικών σκευών. Επίσης, το μουσείο προγραμματίζει τη διοργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και εργαστηρίων δημιουργικής απασχόλησης για παιδιά. Το κτίριο του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Καλαμάτας από ζωγραφικό πίνακα. Αντικείμενα από την καθημερινή ζωή στο ισόγειο του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Καλαμάτας. Τμήμα από τον εκθεσιακό χώρο του ισογείου στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Καλαμάτας.